Wózki widłowe w łańcuchu dostaw

Wózki widłowe stanowią kluczowy element infrastruktury logistycznej. Jako efektywne narzędzie przenoszenia ładunków są jednym z podstawowych elementów umożlwiających wykonywania zadań w procesach magazynowania, transportu i dystrybucji. Pełnią zasadniczą funkcję w realizacji łańcuchów logistycznych, a w szerszej perspektywie – łańcuchów dostaw. By skutecznie opisać rolę wózków widłowych w tym kontekście, odpowiadamy w artykule na następujące pytania:

• Jak rozumieć termin „łańcuch dostaw”?
• Jakie elementy łańcucha dostaw się wyróżnia?
• Czym się różnią „łańcuch dostaw” i „łańcuch logistyczny”?
• Jaką rolę w łańcuchach dostaw odgrywają wózki widłowe?

Czym jest łańcuch dostaw?

Łańcuch dostaw – definicja

Łańcuch dostaw to sieć powiązań o zróżnicowanym charakterze obejmująca firmy, obiekty i działania biznesowe zaangażowane w pozyskiwanie, opracowywanie, wytwarzanie i dostarczanie produktów. W toku łańcucha dostaw surowce i półprodukty przekształcane są w gotowy towar dostarczany do konsumenta.

Łańcuch dostaw – cel i funkcja

Łańcuchy dostaw poszczególnych firm istnieją w celu wytwarzania produktów i ich wprowadzania na rynek. Rozwój i optymalizacja ogniw łańcucha dostaw oraz zarządzanie nim pozwala obniżać koszty operacyjne i przyspieszać cykl produkcyjny, przyczyniając się w efekcie do budowania i zachowania konkurencyjności poszczególnych przedsiębiorstw.

Elementy łańcucha dostaw

Łańcuchy dostaw można analizować na wielu stopniach szczegółowości i ze zróżnicowanych perspektyw. Na dużym poziomie ogólności wśród kluczowych elementów łańcucha dostaw można z jednej strony wskazać zaangażowane w jego realizację podmioty:

• Dostawcy surowców i komponentów – kontrahenci, od których pozyskuje się materiały potrzebne do produkcji;
• Dostawcy usług z obszaru TSL – kontrahenci realizujący potrzeby firmy w zakresie magazynowania, transportu itp.;
• Dystrybutorzy – partnerzy, za pośrednictwem których produkty trafiają do klientów końcowych.

Z drugiej strony na łańcuch dostaw składają się także realizowane w jego ramach zadania:

• Produkcja – wytwarzanie towarów lub przetwarzanie surowców na gotowy produkt;
• Magazynowanie – przechowywanie towarów w magazynach;
• Transport – przemieszczanie towarów na różnych etapach łańcucha dostaw;
• Dystrybucja – dostarczanie produktów do punktów sprzedaży, centrów dystrybucji lub bezpośrednio do konsumentów.

Zarządzanie łańcuchem dostaw obejmuje także kwestie pozwalające określać warunki brzegowe dla działań operacyjnych oraz optymalizować współzależności zachodzące pomiędzy poszczególnymi elementami, w tym np.:

• określanie strategii zakupowych,
• zarządzanie relacjami z dostawcami,
• planowanie produkcji,
• zarządzanie zapasami

oraz inne decyzje strategiczne dotyczące efektywności całego procesu wytwarzania i dostarczania towaru.

Łańcuch dostaw a łańcuch logistyczny

Łańcuch dostaw i łańcuch logistyczny to dwa terminy, które często są używane zamiennie, jednak w rzeczywistości mają różne znaczenia i obejmują nieco inne aspekty zarządzania przepływem materiałów, towarów i usług. Oba terminy dotyczą procesów związanych z transportem, magazynowaniem i dystrybucją, ale różnią się perspektywą, z jakiej są rozpatrywane.

Łańcuch logistyczny jako element łańcucha dostaw

Łańcuch dostaw (Supply Chain) obejmuje wszystkie procesy i działania związane z pozyskiwaniem surowców, produkcją, magazynowaniem, transportem oraz dostarczeniem gotowego produktu do końcowego konsumenta. Łańcuch logistyczny (Logistics Chain) odnosi się do elementów łańcucha dostaw związanych bezpośrednio z procesami logistycznymi – czyli transportem, magazynowaniem, zarządzaniem zapasami, a także dystrybucją towarów.

Łańcuch dostaw i łańcuch logistyczny – zestawienie różnic

Poniższe zestawienie prezentuje aspekty, w których różnią się od siebie łańcuch dostaw i łańcuch logistyczny:

Zakres rozważań:

• W przypadku łańcucha dostaw pod uwagę brane są wszystkie etapy procesu – od pozyskania surowców do wytworzenia określonego produktu aż po jego dostarczenie do konsumenta.
• Łańcuch logistyczny koncentruje się na występujących w ramach łańcuchów dostaw procesach transportowych, magazynowych i dystrybucyjnych.

Brane pod uwagę procesy:

• Łańcuch dostaw obejmuje procesy takie jak: zakupy, produkcja, sprzedaż, zarządzanie relacjami z dostawcami czy zarządzanie zapasami.
• Łańcuch logistyczny obejmuje procesy związane z logistyką, takie jak: transport, magazynowanie i dystrybucja.

Pełniona funkcja:

• Zarządzanie łańcuchem dostaw polega na koordynacji pracy sieci dostawców, producentów, dystrybutorów oraz kontroli jakości produktów i procesów oraz minimalizacji kosztów operacyjnych.
• Zarządzanie łańcuchem logistycznym polega na koordynacji fizycznego przepływu towarów: transportu, składowania i dystrybucji oraz obiegu informacji towarzyszących tym procesom.

Przyjmowana perspektywa:

• W zarządzaniu łańcuchami dostaw pod uwagę bierze się długofalową, strategiczną perspektywę optymalizacji w zakresie dostarczania produktu na rynek.
• W zarządzaniu łańcuchami logistycznymi kluczowe znaczenie ma krótkoterminowa perspektywa operacyjna i optymalizacja zadań związanych z przepływem materiałów.

Łańcuch dostaw a łańcuch logistyczny – różnice w praktyce

Na przykładzie przemysłu motoryzacyjnego praktyczna różnica pomiędzy łańcuchem dostaw a łańcuchem logistycznym jest następująca:

1. Rozważania dotyczące łańcucha dostaw obejmują ogół procesów związanych z pozyskiwaniem surowców (np. stal, tworzywa sztuczne), produkcją komponentów (np. silników, szyb), montażem samochodów, transportem gotowych pojazdów do dealerów oraz obsługą posprzedażową (np. części zamienne, serwis).
2. Perspektywa łańcucha logistycznego koncentruje się na procesach związanych z transportem części i komponentów, zarządzaniem zapasami w magazynach, organizowaniem dostaw gotowych samochodów do dealerów oraz dostarczeniem produktów do klientów.

Rola wózków widłowych w łańcuchu dostaw

Biorąc pod uwagę rozróżnienie łańcucha dostaw i łańcucha logistycznego, wózki widłowe są wykorzystywane jako narzędzie realizacji i optymalizacji zadań w ramach łańcucha logistycznego. Stanowią one jeden z kluczowych elementów tego systemu. Podstawowa funkcja wózków widłowych polega na szybkim i bezpiecznym przenoszeniu towarów w magazynach. Umożliwiają w efekcie wydajną obsługę zapasów, efektywne składowanie towarów oraz szybkie wykonywanie zadań przeładunkowych. Oto kilka specyficznych przykładów korzyści wynikających z zastosowania wózków widłowych w ramach poszczególnych zadań łańcucha logistycznego:

• realizacja założeń koncepcji just-in-time i innych wymagających pracy pod presją czasu koncepcji zarządzanie zapasami – szczególnie w przypadku łańcuchów logistycznych, w których zasadnicze znaczenie ma utrzymanie taktu produkcji i jej zaopatrzenia (np. just-in-time, wydajne wózki widłowe i zestawy transportowe pozwalają na realizację założeń i obsługę ładunków w wyznaczonym czasie;
• optymalizacja wykorzystania przestrzeni magazynowej – wózki wysokiego składowania oraz wózki systemowe VNA umożliwiają umieszczenia ładunków na dużych wysokościach, pozwalając maksymalizować gęstość składowania, mającą szczególne znaczenie w miejscach, gdzie powierzchnia magazynowa jest droga lub trudnodostępna;
• optymalizacja kompletacji zamówień – tam, gdzie o przewadze konkurencyjnej stanowi prędkość realizacji i dostawy zamówień do klienta końcowego, kluczowe znaczenie zyskują rozwiązania umożliwiające przyspieszenie kompletacji, takie jak automatyzacja magazynowania, wydajne wózki do kompletacji prowadzone ręcznie oraz autonomiczne wózki do kompletacji poziomej.

Wózki widłowe w łańcuchu dostaw - zakończenie

Wózki widłowe pełnią kluczową rolę w łańcuchu logistycznym, więc także – patrząc szerzej – w łańcuchu dostaw. Wspierają efektywną realizację procesów magazynowania, transportu i dystrybucji towarów. Dzięki ich wykorzystaniu możliwe są: wydajne zarządzanie zapasami, optymalizacja przestrzeni magazynowej, a także szybka realizacja zamówień. Wózki widłowe przyczyniają się do poprawy efektywności operacyjnej i zmniejszenia kosztów w procesach logistycznych przy zachowaniu bezpieczeństwa pacy. Wraz z rozwojem technologii wózki widłowe i rozwiązania intralogistyczne stają się coraz bardziej wyspecjalizowane lub zaawansowane. Pozwala to na dalszą optymalizację łańcuchów logistycznych i łańcuchów dostaw oraz dostosowanie funkcjonowania przedsiębiorstw do rosnących wymagań rynku.